راهنمای جامع نیاز نوری گیاهان و نور مناسب برای رشد آنها
۱. تقسیمبندی گیاهان بر اساس نیاز نوری
🔹 گیاهان کمنور (Shade Plants / Low-Light Plants)
✅ نیاز نوری: ۵۰۰ تا ۲۵۰۰ لوکس
✅ ساعات نوردهی روزانه: ۸ تا ۱۲ ساعت
✅ مکان مناسب: محیطهای کمنور مانند راهرو، دفاتر، اتاقهای شمالی
✅ انواع گیاهان کمنور:
- گیاهان آپارتمانی مقاوم: سانسوریا، زاموفیلیا، آگلونما، دراسنا، فیلودندرون
- گیاهان سایهدوست جنگلی: سرخس، برگقاشقی، بگونیا
🔸 نوع نور مناسب:
- نور سفید گرم (۳۰۰۰K - ۴۰۰۰K)
- ترکیب نور قرمز و آبی ملایم برای تحریک رشد
🔹 گیاهان متوسطنور (Medium-Light Plants)
✅ نیاز نوری: ۲۵۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ لوکس
✅ ساعات نوردهی روزانه: ۱۰ تا ۱۴ ساعت
✅ مکان مناسب: کنار پنجرههای شرقی یا غربی، گلخانههای خانگی
✅ انواع گیاهان متوسطنور:
- گیاهان زینتی: فیکوس، دیفن باخیا، پتوس، اسپاتی فیلوم
- سبزیجات برگی: ریحان، جعفری، نعناع، اسفناج
🔸 نوع نور مناسب:
- نور ترکیبی سفید سرد (۵۰۰۰K - ۶۵۰۰K) + قرمز (۶۶۰ نانومتر)
- نور فول اسپکتروم برای رشد متعادل
🔹 گیاهان پرنور (High-Light Plants / Full-Sun Plants)
✅ نیاز نوری: ۱۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ لوکس
✅ ساعات نوردهی روزانه: ۱۲ تا ۱۸ ساعت
✅ مکان مناسب: بالکن، تراس، پشتبام، گلخانههای صنعتی
✅ انواع گیاهان پرنور:
- گیاهان گلدار: رز، شمعدانی، ارکیده، داوودی
- درختان میوهدار: لیمو، پرتقال، موز، انبه
- سبزیجات میوهای: گوجهفرنگی، فلفل، بادمجان، خیار
🔸 نوع نور مناسب:
- نور فول اسپکتروم (۳۰۰۰K - ۶۵۰۰K) + فرابنفش (UV) و فروسرخ (IR)
- استفاده از LEDهای رشد گیاه با شدت بالا برای افزایش فتوسنتز
۲. تأثیر طیفهای نوری مختلف بر رشد گیاهان
🌈 هر رنگ از نور بر رشد گیاه اثر متفاوتی دارد:
رنگ نورتأثیر بر گیاهطول موج (نانومتر)
فرابنفش (UV) | تحریک تولید رنگدانهها، افزایش مقاومت در برابر بیماریها | 280-400 |
آبی | افزایش فتوسنتز، رشد برگ و ساقههای قوی، مناسب برای رشد رویشی | 400-500 |
سبز | تأثیر کم در فتوسنتز، اما برای تنظیم رشد و توسعه طبیعی لازم است | 500-570 |
زرد و نارنجی | تحریک گلدهی و افزایش شادابی رنگ برگها | 570-620 |
قرمز | تحریک رشد، گلدهی و میوهدهی، افزایش متابولیسم گیاه | 620-700 |
فروسرخ (IR) | کمک به رشد سریعتر، تأثیر بر رشد ریشهها و طول ساقه | 700-800 |
✅ بهترین گزینه برای بیشتر گیاهان: نور فول اسپکتروم که ترکیبی از طیفهای مختلف است و نزدیکترین حالت به نور خورشید را فراهم میکند.
۳. انتخاب نور مناسب بر اساس نوع گیاه
🔹 گیاهان برگی و آپارتمانی → نور آبی + قرمز ملایم
🔹 گیاهان گلدار و میوهدار → نور قرمز قوی + مقدار کمی UV و IR
🔹 سبزیجات و گیاهان خوراکی → نور فول اسپکتروم با شدت متوسط
🔹 گیاهان سایهدوست → نور سفید گرم با شدت کم
🔸 مثال کاربردی:
- سانسوریا و زاموفیلیا: نور کم (۳۰۰۰K - ۴۰۰۰K)
- گوجهفرنگی و فلفل: نور قرمز و آبی قوی (۶۰۰۰K + ۶۶۰ نانومتر)
- ارکیده و رز: نور ترکیبی با مقدار کمی فرابنفش
۴. نکات مهم برای نوردهی به گیاهان
✔ تنظیم شدت نور → نور بیش از حد باعث سوختگی برگها میشود، نور کم باعث رشد ضعیف.
✔ فاصله مناسب از گیاه → برای LEDهای رشد گیاه، فاصله ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتری ایدهآل است.
✔ استفاده از تایمر → روزانه ۱۰ تا ۱۴ ساعت نور کافی است، گیاهان هم به استراحت نیاز دارند.
✔ ترکیب نور طبیعی و مصنوعی → اگر امکان دارد، از ترکیب هر دو برای رشد بهتر استفاده کنید.
🔻 جمعبندی
✅ گیاهان کمنور → نور سفید گرم با شدت کم
✅ گیاهان متوسطنور → نور ترکیبی آبی و قرمز
✅ گیاهان پرنور → نور فول اسپکتروم با شدت بالا و طیف UV/IR
با رعایت این اصول، میتوانید بهترین شرایط نوری را برای گیاهان خود فراهم کنید و رشد بهتری داشته باشید. 🌞🌿
دیدگاه خود را بنویسید